Symposium - 'Nieuw licht op Bergh'

‘Nieuw licht op Bergh,
recent historisch onderzoek naar kasteel, landgoed en bewoners’

 
Donderdag 29 juni 2023 – 13.30 – 17.00 uur
op Kasteel Huis Bergh, Hof van Bergh 8, ‘s-Heerenberg
 

Stichting Huis Bergh en Stichting Werkgroep Adelsgeschiedenis en nodigen u van harte uit voor het symposium: ‘Nieuw licht op Bergh, recent historisch onderzoek naar kasteel, landgoed en bewoners’. Op dit symposium belichten verschillende onderzoekers hun recente onderzoeksresultaten. Michiel Faber, Johan Visser MA, en ir. Peter Verhoeff vertellen ons over de hoog adellijke familie Van den Bergh.

Historisch onderzoek
Op dit symposium belichten verschillende onderzoekers hun recente onderzoeksresultaten. Michiel Faber, student aan de Research Master Medieval Studies aan de Universiteit Utrecht, zal vertellen over zijn onderzoek naar de heren en graven Van den Bergh ten tijde van de Gelderse Oorlogen (1479 ca. 1525). De tweede spreker is Johan Visser MA, promovendus geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Hij ontving voor zijn masterscriptie naar de stad Zutphen in 1572, de Fruinprijs 2022. In zijn lezing deelt hij met ons zijn eerste onderzoeksresultaten naar de brieven van Maria van Nassau (1539-1599), zuster van Willem van Oranje en echtgenote van graaf Willem IV van den Bergh. Tot slot zal tuinhistoricus ir. Peter Verhoeff ons vertellen over de gevonden restanten van de 17e -eeuwse tuin bij Huis Bergh. De tuin, die oorspronkelijk stamt uit 1460, is in deze periode opnieuw aangelegd in Hollands-classicistische stijl. De hoog adellijke familie Van den Bergh wilde met deze tuin haar prestige onderstrepen.

 

Programma

 13.15 - 13.30 uur Inloop met koffie/thee en cake in Habsburgerzaal van Huis Bergh
 13.30 - 14.00 uur Opening en welkom, inleiding en toelichting dagprogramma door Heidi van Limburg Stirum, directeur Huis Bergh
 14.00 - 15.30 uur Reeks lezingen door Michiel Faber, Johan Visser MA en ir. Peter Verhoeff
 15.30 - 16.00 uur Samenvatting en afsluiting door de dagvoorzitter
 16.00 - 16.05 uur Dankwoord door Ben Olde Meierink, voorzitter Werkgroep Adelsgeschiedenis
 16.05 - 17.00 uur Borrel in de Hal van Huis Bergh
   

Kosten van het Symposium*

Entree: € 40,-
Studenten: € 15,-
Vrienden Stichting Huis Bergh/Leden Werkgroep Adelsgeschiedenis: € 36,-

 

*Inclusief publicatie over de tuin van Huis Bergh en de afsluitende borrel

 

Aanmelden voor het symposium kan via de website van Huis Bergh.

 

Einde van de Adelscultuur?

Einde van de Adelscultuur?
Adellijke strategieën om te overleven (1918-1950)
Kasteel Twickel | 29-30 september 2022

 

Op 29 en 30 september 2022 houdt de Nederlands-Duitse Kring voor Adelsgeschiedenis op kasteel Twickel in Delden een symposium over het thema ‘Einde van de adelscultuur? Adellijke strategieën om te overleven (1918-1950)’.

De troonsafstand van de keizer in 1918 en zijn vlucht naar Nederland stortten de Duitse adel in een diepe crisis. De nieuwe grondwet van Weimar betekende zelfs de afschaffing van de adel als publieke institutie. Ook in Nederland, waar edelen sinds 1848 nauwelijks nog formele privileges genoten, had het einde van de Eerste Wereldoorlog aanzienlijke gevolgen. Adellijke families behoorden hier rond 1900 weliswaar nog altijd tot de politieke, sociale en culturele elite, maar de invoering van algemeen kiesrecht en democratisering op bijna alle maatschappelijke terreinen, de institutionele ontvlechting van adel, monarchie, kerk en leger, de crisis in de landbouw en de invoering van nieuwe belastingen leidden net als in Duitsland in de jaren 1920 en 1930 tot een ‘identiteitscrisis’ die een heroriëntatie noodzakelijk maakte. Sommige Nederlandse edellieden toonden zich sceptisch over de nieuwe democratische maatschappij. In Duitsland waren antidemocratische opvattingen onder de adel veel heftiger en ook veel wijder verbreid. De relatie tussen adel en nationaalsocialisme is nog altijd een gevoelige kwestie in de Duitse en Nederlandse geschiedschrijving.

Het einde van de Tweede Wereldoorlog in 1945 betekende een tweede keerpunt in de adelsgeschiedenis van de 20e eeuw. In de DDR kregen adellijke families te maken met onteigeningen en verbanningen. Veel minder bekend is de onteigening van Duitsers in Nederland op grond van een besluit uit 1944 van de regering in ballingschap met betrekking tot de confiscatie van vijandelijke vermogens. Na de oorlog bleken Nederlandse adellijke grootgrondbezitters nog nauwelijks in staat hun landgoederen bijeen te houden. De meesten van hen besloten hun kastelen en landhuizen te verkopen, onder te brengen in een stichting of over te dragen aan monumenten- of natuurbeschermingsorganisaties. De eerste initiatieven voor het behoud van kastelen en landgoederen dateren uit de periode vóór de oorlog, maar na 1945 versnelde dit proces aanzienlijk. Betekenden al deze ontwikkelingen het einde van de adelscultuur in Duitsland en Nederland?

Tijdens dit symposium wordt de positie van de adel in een ‘ontadellijkte samenleving’ vanuit een interdisciplinair en vergelijkend perspectief benaderd. Welke strategieën volgden adellijke personen, families en organisaties in Duitsland en Nederland om sociaal, politiek en cultureel te overleven ná de Eerste Wereldoorlog (de ‘Grote Catastrofe’ van de 20e eeuw)? De thematiek van het symposium beperkt zich nadrukkelijk niet slechts tot mensen en instituties. Ook de zorg voor het culturele en materiële erfgoed van de adel is een aandachtsgebied.

 

Het complete programma van het tweedaagse symposium kunt u hier downloaden.

Aanmelden kan via dit aanmeldformulier. Voor aanmeldingen geldt op dit moment een wachtlijst.