Call for Papers symposium Adel en Reformaties in de Lage Landen

nobility reformationDe Werkgroep Adelsgeschiedenis en het Amsterdam Centre for Religious History organiseren een symposium met als thema Adel en Reformaties in de Lage Landen, 1450-1650. Meer informatie vindt u onder het tabblad symposia

Het intieme dagboek van Belle van Ittersum

belle van ittersumHartstochtelijk, ongeduldig, vrijpostig, maar ook heel verlegen en zonder goede manieren, zo beschreef de jonge Belle van Ittersum (1783-1809) zichzelf in haar journal intime. Belle was een kind van elf toen ze hierin begon te schrijven, haar laatste aantekening dateert van kort voor haar vroege, tragische dood in het kraambed. Het egodocument dat ze naliet geeft een zeldzaam intiem beeld van het leven van een jonge adellijke vrouw rond 1800.

Belle had geen broers en zussen. Ze bracht haar jeugd door bij een tante in Leeuwarden en later bij haar vader op de Sallandse buitenplaats Het Relaer. Daar maakt ze onzeker haar entree in de wereld van de volwassenen en probeerde ze – zelf nog maar nauwelijks 16 jaar oud – zichzelf nuttig te maken door les te gaan geven aan de dochter van de tuinman. Het Verlichte experiment begon voorspoedig, maar liep uit op een drama toen het meisje door haar ouders werd verboden nog langer lessen op het Relaer te volgen. ‘Mij plan was ook te hoog gegrepen voor een kind uit dit milieu’, stelde Belle teleurgesteld na afloop van het mislukte avontuur vast. ‘Het zou heel geschikt zijn voor een kind van stand, maar niet voor haar. Uiteindelijk bleef ik achter in een grote leegte.’

Dit is maar een van de vele sprekende anekdotes die Belle van Ittersum optekende. In Zie hier mijn karakter laat historicus Greddy Huisman ons in een spannende dialoog met van Belle’s journal van heel dichtbij kennismaken met een lieve, slimme, lastige, soms melancholieke jonge vrouw uit de late 18e en vroege 19e eeuw. We volgen Belle in haar angsten, ontmoetingen, bespiegelingen over het leven en verliefdheden.

Het boek verschijnt als deel 17 in de Reeks Adelsgeschiedenis bij de Groningse uitgeverij Philip Elchers en is online te bestellen.

In memoriam Jan Wigger (1956-2019)

ivz9oeot 400x400Met verslagenheid hebben het bestuur en de redactie van de Werkgroep Adelsgeschiedenis kennisgenomen dat Jan Wigger op 11 juli 2019 op 62-jarige leeftijd is overleden in het ziekenhuis van Zwolle. Jan was sinds 2006 penningmeester of – zoals hij het zelf vanuit zijn gevoel voor traditie graag noemde – thesaurier van onze werkgroep. Die rol nam hij buitengewoon serieus. Als een leeuw waakte hij over het bescheiden budget van de Werkgroep en met minutieuze precisie rapporteerde hij aan het bestuur over het financiële wel en wee.

Voor menig donateur van de Werkgroep zal Jan een man in de schaduw zijn geweest. Vanwege zijn doofheid was hij zelden aanwezig tijdens excursies en andere evenementen. Omgekeerd kende Jan de donateurs van de Werkgroep erg goed. Tijdens bestuursvergaderingen kon hij plots een lijst met deelnemers aan een symposium van tafel grissen om alle namen te voorzien van de juiste adellijke en academische titels.

Wie wel het genoegen heeft gehad om Jan Wigger te ontmoeten, zal hem niet snel vergeten. Jan barstte van de energie en de levenslust. Bovendien bezat hij als archivaris van het Historisch Centrum Overijssel en geboren Twentenaar een schat aan informatie over de geschiedenis van Oost-Nederland. De Werkgroep verliest met Jan niet alleen een uitermate capabel bestuurslid, maar ook een sfeermaker, een kritische denker en echte kenner van de geschiedenis van de adel in Oost-Nederland. De gedachten van bestuur en redactie gaan uit naar Jans familie, vrienden en collega’s.

Namens het bestuur en de redactie van de Werkgroep Adelsgeschiedenis,

Leon Wessels en Conrad Gietman

Zomeravondwandeling 'Den Haag adelsstad'

jacob wassenaer ObdamOp dinsdagavond 23 juli kunt u meewandelen met bouwhistoricus Ben Olde Meierink langs adellijke huizen in Den Haag. Meer informatie over dit evenement georganiseerd door de Werkgroep Adelgeschiedenis vindt u hier.

Zomeravondwandeling 'Adel in Utrecht'

wittenhorstOp dinsdagavond 18 juni kunt u meewandelen met bouwhistoricus Ben Olde Meierink langs adellijke huizen in Utrecht. Meer informatie over dit evenement georganiseerd door de Werkgroep Adelgeschiedenis vindt u hier

Middagsymposium Over de grens

twickel raesfeltIn samenwerking met de Nederlandse Kastelenstichting (NKS) organiseert de Stichting Werkgroep Adelsgeschiedenis het middagsymposium 'Over de grens'. Dit evenement vindt plaats op donderdagmiddag 23 mei 2019 in het Eemklooster in Amersfoort. Klik hier voor meer informatie. 

Winnaar Virtus scriptieprijs 2018

foto joris van son vierkantDe Virtus scriptieprijs voor adelsgeschiedenis 2018 is toegekend aan . Joris rondde zijn Researchmaster Musicology aan de Universiteit Utrecht cum laude af met een scriptie over huiselijk muziekmaken in adellijke kringen. Op dinsdagavond 22 januari 2019 wordt in Utrecht de Virtus scriptieprijs 2018 uitgereikt tijdens een feestelijk mini-symposium met lezingen van Maarten Prak, Hans Cools, Conrad Gietman, Elyze Storms-Smeets en natuurlijk van de winnaar zelf. Klik voor het programma.

Inschrijving jubileumsymposium Adellijke Vrouwen geopend!

Dit jaar bestaat de Stichting Werkgroep Adelsgeschiedenis 25 jaar. Om deze mijlpaal te vieren, organiseert de Werkgroep op 12 en 13 oktober a.s. het internationale symposium Noble Women: Life Roles and Representations /Adellijke Vrouwen: Levens en Representaties. Het symposium richt zich op de verschillende manieren waarop adellijke vrouwen vanaf de late middeleeuwen tot het begin van de negentiende eeuw vorm gaven aan de taken die op grond van hun ‘hoge geboorte’ aan hen werden toegedacht. Decor van het symposium is Slot Zuylen – de geboorteplek van de philosophe Belle van Zuylen, waarschijnlijk de beroemdste adellijke vrouw uit de Nederlandse geschiedenis. Het programma kunt u hier inzien.

3 gratiën

 

∫∫ - 25 jaar Werkgroep Adelsgeschiedenis - ∫∫

Studiedag Duitsche Orde Utrecht

Studiedag Duitsche Orde - 28 mei 2018

Goederen van de Duitsche Orde en het beheer daarvan. Symposium ter gelegenheid van het afscheid van Mr. Jan Cees van Hasselt
Als secretaris van de Ridderlijke Duitsche Orde, Balije van Utrecht. Voor aanmelding en programma klikt u hier.

Duitsche Huis Utrecht Jan de Beijer 1744

Nobilitas litigat - Symposium

Adellijke strijdcultuur van Middeleeuwen tot hedenNobilitas Litigat RP P OB 1509

4e symposium Nederlands-Duitse Kring voor Adelsgeschiedenis in de Burg Vischering te Lüdinghusen, 7 en 8 juni 2018.

 

Programma

Het 4e symposium van de Nederlands-Duits Kring voor Adelsgeschiedenis (Deutsch-Niederländische Arbeitskreis für Adelsgeschichte) is gewijd aan de strijdcultuur van de gewapende, militaire en op kastelen en havezaten wonende adel in het Nederlands-Duitse grensgebied. Het symposium vindt plaats op 7 en 8 juni 2018 op een toepasselijke locatie, in de indrukwekkende middeleeuwse waterburcht Vischering bij Lüdinghausen, die begin 2018 na ingrijpende restauratiewerkzaamheden weer voor het publiek toegankelijk wordt.

 

Informatie over het programma en de aanmelding vindt u hier.

Huis Bergh - Presentatie 's-Heerenbergs kroniekenhandschrift


 

Kasteel Huis Bergh heeft onlangs een zeer bijzonder manuscript weten te verwerven. Het unieke manuscript bevat een verzameling kronieken en is rijk geïllustreerd met pentekeningen van hoge kwaliteit. Het moet rond het midden van de 15de eeuw zijn vervaardigd, mogelijk in opdracht van Willem II ‘De Rijke’, heer van Bergh (1404-1465).

Vanaf vrijdag 8 september is in Huis Bergh een beknopte publiekspresentatie gewijd aan het manuscript. Deze is te zien tot 7 januari 2018.kroniekenhandschrift 535x342

 

Adelsgeschiedenis dl 15 verschenen

adel15

Op 7 september jl. nam prof.dr. Yme Kuiper afscheid als bijzonder hoogleraar Historische Buitenplaatsen en Landgoederen aan de Rijksuniversiteit Groningen. Ter gelegenheid daarvan verscheen heb boek Huis en Habitus. Dit boek benadert de Nederlandse buitenplaatscultuur van weleer vanuit een breed, cultuurhistorisch perspectief, waarbij ook de Europese vergelijking een plek heeft. Het resultaat is een boek vol nieuwe, verrassende benaderingen, onderzoeksthema’s en inzichten.

Lees hier verder.

Adellijke grafcultuur in het Duits-Nederlandse kustgebied

2017 09 14 15 afbeelding grafcultuur

Colloquium - 14 en 15 september 2017 in Jever (D)

In 2017 gaat een omvangrijke restauratie van start van het grafmonument van Edo Wiemken in Jever (tot stand gekomen rond 1560), een van de belangrijkste grafmonumenten uit de Vlaams-Nederlandse Renaissance in het Noordzeegebied. Vanwege het begin van de restauratiewerkzaamheden in Jever richt de aandacht zich thans op een adellijk grafmonument in zijn historische, Europese context. Dit colloquium heeft tot doel de kunsthistorische en historische kaders te schetsen van deadellijke grafcultuur in de Duits-Nederlandse kuststreek, waarbij het grafmonument van Edo Wiemken centraal staat. Een groep erkende wetenschappers uit Nederland en Duitsland zal de actuele kennisstand ten aanzien van dit monument en de adellijke grafcultuur in de Eems-Dollard-Regio vaststellen. De uitkomsten zullen ten nutte komen van de restauratiewerkzaamheden en moeten aanzetten tot verder onderzoek naar adellijke grafcultuur in het Vlaams- Nederlandse en het Duits-Deense kustgebied.

Nadere informatie over het programma en de aanmelding vindt u hier.

Middagexcursie Groningen - 25 augustus 2017

Evert en Reint Lewe1

Middagexcursie naar Groningen - Zuiderbegraafplaats en Groninger Museum

Op vrijdag 25 augustus a.s. brengen wij een bezoek aan Gronin­gen. De Zuiderbegraafplaats uit 1827 in Groningen, sober van aanleg, maar rangen en standen zijn duidelijk zichtbaar door de klassenindeling. De adellijke grafmonu­men­ten kenmerken zich door ingetogen deftigheid en het gebruik van familiewapens. De rondleiding wordt verzorgd door onze oud-secretaris John Töpfer. Aansluitend brengen we een bezoek aan de tentoonstelling Rijk in Groningen – Borgen en stadspaleizen 1600-1800 in het Groninger Museum.

 

Meer informatie over deze excursie en de mogelijkheid tot inschrijving vindt u hier.

Bestuurs- en redactielid Sophie Reinders gepromoveerd

4Dinsdag 13 Juni is bestuurs- en redactielid Sophie Reinders cum laude gepromoveerd aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Voor haar proefschrift bestudeerde Sophie alba amicorum (vriendschapsboekjes) van adellijke vrouwen uit de zestiende en zeventiende eeuw. Benieuwd naar haar onderzoek? De Volkskrant heeft een leuke video gemaakt over Sophies onderzoek. De handelsversie van het proefschrift is verschenen bij Uitgeverij Vantilt

Dag van het kasteel 2017

dag van het kasteelOp maandag 5 juni (Tweede Pinksterdag) vindt de Dag van het kasteel plaats. Op deze dag openen kastelen en buitenplaatsen in het hele land hun poorten voor bezoekers. Bestuurslid Ben Olde Meierink verzorgt rondleidingen door Hydepark. Nieuwsgierig wat er bij u in de buurt wordt georganiseerd? Neem een kijkje op de website van de Dag van het kasteel.

Tentoonstelling Mannen met een missie

mannen met een missie2017Schrijver en politicus Jan Terlouw opende op 1 juni op kasteel Amerongen "Mannen met een missie". In dit seizoensthema staan vijf heren van Amerongen centraal, die het als hun opdracht zagen de eer van hun familie hoog te houden. Tot de bijzondere objecten die dit seizoen worden getoond behoren het dodenmasker van Godard van Reede en het kostuum dat voor Frederik Christiaan Reinhard van Reede werd vervaardigd toen hij zitting nam in het Engelse Hogerhuis. Vanaf september zullen in een reeks lezingen de levens en drijfveren van de vijf "mannen met een missie" nader worden belicht. Klik hier voor meer informatie.

Laatste lezing in de reeks:

5 november - Leo van Putten over Godard van Aldenburg Bentinck - info

En de winnaar is…

Uitreiking GvO

Dit jaar heeft de Stichting Werkgroep Adelsgeschiedenis voor het eerst de Virtus scriptieprijs voor adelsgeschiedenis uitgereikt. De jury, bestaande uit Willem Frijhoff (voorzitter), Conrad Gietman, Sophie Reinders en Elyze Storms-Smeets, selecteerde een winnaar. Op dinsdagavond 27 juni werd in Utrecht de scriptieprijs overhandigd aan Gerrit van Oosterom (foto) voor zijn scriptie Gronden van vermaak. Een reconstructie van de ontwikkeling van de buitenplaatscultuur en het buitenplaatslandschap langs de Oude Rijn tussen Leiden en Utrecht (1600-1900) (Rijksuniversiteit Groningen). De prijs werd uitgereikt door Heidi van Limburg Stirum, directeur van de Nederlandse Kastelen Stichting.

 

Ter gelegenheid van deze feestelijke gebeurtenis organiseerde de Werkgroep Adelsgeschiedenis een klein symposium over adel, buitenplaatsen en landschapsgeschiedenis. Meer informatie over het gehouden symposium vindt u hier.

Onderzoek naar vorstenhoven in revolutionaire tijden

leidenDit jaar start het onderzoeksproject 'Monarchy in Turmoil. Rulers, Courts and Politics in The Netherlands and Germany, C. 1780-1820'. Binnen dit project wordt onderzoek gedaan naar de manier waarop vorsten omgingen met het politieke landschap, dat door revoluties en oorlogen ingrijpend veranderde in deze jaren.
Het onderzoeksproject is opgezet door Jeroen Duindam, hoogleraar vroegmoderne geschiedenis aan de Universiteit Leiden en lid van de adviesraad van Virtus. Er is een vacature voor twee promovendi.

Klik hier voor meer informatie.

Restauratie van het Ridderboek van Gelre

ridderboek 3Het Gelders Archief heeft het 'Ridderboek' laten restaureren. Het boek, dat ooit tot de belangrijkste archivalia van Gelderland behoorde, had in de loop van de eeuwen schade opgelopen, zoals rafelranden, vocht- en schimmelschade en vervilting. Het Ridderboek is een band met naamlijsten van bannerheren en riddermatigen die de Gelderse landdag mochten bijwonen. De oudste lijsten dateren uit het midden van de zestiende eeuw, de laatste lijst is van 1688.
Klik hier voor meer informatie over de restauratie. Het Ridderboek is digitaal raadpleegbaar.

Symposium Burgenverein 2017: Adelskulturen auf Burgen

De Duitse Burgenverein organiseert in het voorjaar van 2017 in samenwerking met het Zuidtiroolse kasteleninstituut een symposium over de adelscultuur op burchten. Het symposium vindt plaats in het Italiaanse Brixen in Zuid-Tirol. Ons bestuurslid Ben Olde Meierink zal daar spreken over bouwopschriften en wapens op burchten en hun betekenis voor het adellijk zelfbewustzijn. Geïnteresseerden kunnen zich opgeven via het mailadres van de Burgenverein dat onderaan het programma genoemd wordt. Het programma van het symposium vindt u onder de knop 'lees meer'.Luftaufnahme der Trostburg bei Waidbruck

Elisabeth Leijnse wint Libris Geschiedenis Prijs 2016

CwAqge XgAAcLOtElisabeth Leijnse heeft voor haar boek "Cécile en Elsa: strijdbare freules" de Libris Geschiedenis Prijs 2016 gewonnen. Haar dubbelbiografie gaat over de verschillende levenskeuzes die de zussen Cécile en Elsa de Jong van Beek en Donk rond 1900 maakten. "Een boek dat niet alleen serieus is, maar ook weldadig goed geschreven", aldus Ileen Montijn eerder dit jaar in de NRC. Haar recensie vindt u hier.

Symposium: Vrouwen rond de troon

De Werkgroep Adelsgeschiedenis organiseert in samenwerking met de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam een klein symposium rondom het thema: Vrouwen rond de troon. 
Het symposium vindt plaats op maandag 19 december van 17:00 tot 18:30 uur In Spui25, Amsterdam. Deelname is gratis. Wilt u zich aanmelden of meer informatie lezen? Klik dan op deze link. Let op, er is een beperkt aantal plaatsen beschikbaar voor dit evenement.

Uitreiking Ithakaprijs en Ithakastipendium 2016

Op woensdag 12 oktober worden op kasteel De Vanenburg bij Putten de Ithakaprijs en het Ithakastipendium 2016 uitgereikt. De prijs en het stipendium zijn bedoeld om onderzoek naar Nederlandse kastelen, historische buitenplaatsen en landgoederen te stimuleren. Benieuwd naar de genomineerden en het programma? Meer informatie vindt u op de website van de SKBL.

Tentoonstelling 'Sterke Vrouwen op kasteel Amerongen'

Responsive image

Van 9 juni tot en met 2 oktober is op Kasteel Amerongen een fascinerend verhaal te zien, waarin vijf kasteelvrouwen de hoofdrol spelen. Deze vrouwen hebben zich sinds 1286 op onnavolgbare wijze onderscheiden in het onderhouden van het Huys, het beheren van landerijen en het navolgen van de  sociaal-politieke netwerken van hun echtgenoten. Een ongewoon fenomeen in die tijd! De heren van Amerongen waren als gevolg van verplichtingen vaak lange tijd weg van huis. In de tussentijd waren de vrouwen op het kasteel heer en meester. De activiteiten Margaretha Turnor, Henriëtte van Nassau-Zuylestein, Anna Elisabeth van Tuyll van Serooskerken en Elisabeth van Aldenburg Bentinck worden nader belicht. Als laatste krijgt de huidige generatie vrouwen die de zorg voor de tuin en collectie onder hun hoede hebben een stuk welverdiende aandacht.

Virtus Scriptieprijs voor Adelsgeschiedenis 2016

Dit jaar reikt de Werkgroep Adelsgeschiedenis voor het eerst de Virtus Scriptieprijs voor Adelsgeschiedenis uit! Rond jij binnenkort een (research)masterscriptie af waarin je een aspect van de adelsgeschiedenis onderzoekt? Of heb jij in de afgelopen twee jaar zo’n scriptie geschreven? Dan kun je meedingen naar de allereerste Virtus Scriptieprijs voor Adelsgeschiedenis! Bekijk de voorwaarden onder het tabblad Scriptieprijs.

Symposium Buitenplaatsbezoekers 30 september 2016

Buitenplaatsbezoekers in de achttiende en negentiende eeuw

01 Kasteel Twickel met formele tuin en oranjerieOranjerie Kasteel Twickel, vrijdag 30 september 2016

In samenwerking met de Stichting Twickel organiseert de Stichting Werkgroep Adelsgeschiedenis een symposium over buitenplaatsbezoekers in historisch perspectief. Vandaag de dag zijn buitenplaatsen een populaire bestemming voor een cultureel dagje uit. Deze traditie gaat veel verder terug dan 2012, het Jaar van de Buitenplaats. In de achttiende en negentiende eeuw waren buitenplaatsen geliefd onder hooggeplaatste heren en dames op reis. Velen beschreven hun ervaringen in dagboeken en reisverslagen. Met behulp van deze en andere bronnen kunnen we interessante vragen beantwoorden. Wat was de aantrekkingskracht van buitenplaatsen? Hoe gingen buitenplaatsbewoners om met bezoekers? Hoe ontwikkelde zich de interesse in de buitenplaats? En wat was de invloed van bezoeken aan buitenlandse buitenplaatsen op de Nederlandse buitenplaatscultuur?

 

Symposium Buitenplaatsbezoekers 30 september 2016

Middagexcursie Vianen - 6 augustus 2016

VianenAls vierde in de reeks middagexcursies naar de kasteelstadjes in het Gelders-Utrechtse rivierengebied bezocht de Werkgroep Adelsgeschiedenis op zaterdag 6 augustus het kasteelstadje Vianen. In het kader van dit Brederodejaar worden onder anderen in Velzen, Heerhugowaard en Vianen verschillende activiteiten georganiseerd rond het belangrijke geslacht Van Brederode. In Vianen werden twee bijzondere tentoonstellingen bezocht over de Brederodes als kunstmecenassen en over de bijzondere zeventiende-eeuwse tuinen van de Brederodes.

Adelsgeschiedenis online

De website van de Stichting Werkgroep Adelsgeschiedenis is in een nieuw jasje gestoken. Op de nieuwe website vindt u nog altijd informatie over aankomende symposia en excursies en recent verschenen boeken. Daarenboven bevat de website nu ook nieuwsberichten over adelsgeschiedenis. Wilt u altijd en overal op de hoogte zijn van het laatste nieuws? Volg ons dan ook op Facebook en LinkedIn!

Jan van de Wetering schrijft Overijssels boek van het jaar 2015

Een toekomst waarborgenHet boek Een toekomst waarborgen. Twee ondernemende families, een landgoed en een verzekeringsbedrijf in Overijssel (1797-2015) is uitgeroepen tot Overijssels boek van het jaar 2015. In dit boek schrijft Jan van de Wetering over de families Van Sonsbeeck en Van Voorst tot Voorst en het landgoed Den Alerdinck. Meer informatie vindt u op de website Overijssel Verwoord.